Stres w szkole to powszechny problem, który może dotyczyć zarówno uczniów, jak i nauczycieli. Szereg czynników może przyczyniać się do tego rodzaju stresu, a objawy mogą mieć różne formy.
Przyczyny stresu w szkole
Wysokie oczekiwania ze strony rodziców, nauczycieli czy samego ucznia mogą generować presję i prowadzić do stresu. Zbyt wiele prac domowych, zadań do wykonania, nadmiar materiału do przyswajania może przytłaczać uczniów. Konflikty z rówieśnikami, problemy z nauczycielami czy uczucie izolacji społecznej mogą powodować stres. Presja związana z wyborem dalszej ścieżki edukacyjnej, obawy o przyszłość czy konkurencja na rynku pracy mogą wywoływać stres. Brak wsparcia ze strony nauczycieli, rodziny czy kolegów może zwiększać uczucie osamotnienia i stresu. Porównywanie się z innymi uczniami, uczucie nieadekwatności czy niska samoocena mogą przyczynić się do stresu. Nadmierne skupienie na ocenach, lęk przed egzaminami czy obawa przed niepowodzeniem może prowadzić do stresu. Choroby, problemy zdrowotne czy nieprzespane noce związane z nauką mogą wpływać na ogólne samopoczucie i poziom stresu.
Objawy stresu w szkole
Najczęściej można spotkać powtarzające się objawy takie jak wzrost drażliwości, zmiany nastroju, uczucie przygnębienia. Problemy ze zasypianiem, koszmary senne czy nadmierne pobudzenie nocne. Zmiany w nawykach żywieniowych, unikanie interakcji społecznych czy nawet destrukcyjne zachowania. Bóle głowy, bóle brzucha, napięcie mięśniowe, problemy trawienne. Zmniejszone zaangażowanie w naukę, brak entuzjazmu czy chęci do uczestnictwa w zajęciach. Trudności w koncentracji, problemy z zapamiętywaniem informacji, obniżona efektywność nauki. Chęć unikania szkoły, zwiększona ilość nieobecności. Migreny, problemy z żołądkiem, osłabienie.
Radzenie sobie ze stresem w szkole
Planowanie i organizacja czasu może pomóc w zminimalizowaniu uczucia przytłoczenia obowiązkami. Otwarta rozmowa z nauczycielami, rodzicami czy kolegami może pomóc w rozwiązaniu problemów i uzyskaniu wsparcia. Regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta, odpowiednia ilość snu wspierają zdrowie psychiczne. Działania w ramach grupy rówieśniczej, udział w zajęciach pozalekcyjnych, aktywność społeczna. Ćwiczenia relaksacyjne, hobby czy czas wolny na odpoczynek są istotne dla równowagi psychicznej. Regularne przerwy w nauce, udział w aktywnościach rozrywkowych pomagają w złagodzeniu napięcia. W razie silnego stresu warto skorzystać z usług psychologa lub doradcy szkolnego. Ustalanie realistycznych celów, akceptacja, że każdy ma swoje tempo i mocne strony, może pomóc w zminimalizowaniu presji.
Uważność w edukacji
Coraz większą popularnością cieszy się wprowadzanie uważności do szkół. Korzyści jakie może przynieść regularna praktyka są bardzo pożądane w szkołach. Jest kilka modeli wprowadzania uważności do szkół – czasem jest to tylko cykl zajęć dla dzieci prowadzony przez zewnętrznego trenera. Jeśli to jedyna opcja to oczywiście warto skorzystać. Jednak doświadczenia krajów, które systemowo zajęły się wprowadzaniem uważności do szkoł dowodzą, że największą i najtrwalszą zmianę obserwuje się kiedy jest to proces dłuższy niż kilkutygodniowy trening i przebiega w 3 krokach:
- Bądź uważny – zaczynamy od nauczyciela i jego własnej praktyki,
- Ucz uważnie – niezależnie od przedmiotu jakiego uczy dany nauczyciel można rozsiewać ziarna uważności na każdej lekcji – poprzez krótkie praktyki czy uważne czynności,
- Ucz uważności – ostatnim krokiem mogą być dedykowane programy uważności dla dzieci, zawierające odpowienie adaptacje ćwiczeń zgodnie z wiekiem.
Więcej o uważności w edukacji można posłuchać tu:
https://mymindfulway.pl/en/media-artykuly/mindfulness-w-szkole/
Zapraszamy na treningi!
